Ingrijpende renovatie van oude boerderij tot architectenwoning
Architect: Omwenteling Architectuur
Dakwerken: Goed Gedakt
Isolatiewerken: Ydop
Als architecte coördineer je een volledig bouwproces van ontwerp en vergunning tot de uitvoering en oplevering. Afstemming met andere bouwpartners is daarbij cruciaal. Om het beste resultaat en een vlotte oplevering van het project te garanderen spreek je als architecte dus best de taal van de aannemers, met andere woorden: vanuit de praktijk op de bouwwerf.
En hoe kan je je beter onderdompelen in de praktijk dan door je eigen architectenwoning te verbouwen? Er staat immers veel op het spel.
Architect: Omwenteling Architectuur
Dakwerken: Goed Gedakt
Isolatiewerken: Ydop
Renoveren met een kleine ecologische voetafdruk
Katrien Waekens van Omwenteling Architectuur ging deze uitdaging volop aan. In 2023 kocht ze een oude boerderij die ze stap per stap en diepgaand aan het renoveren is tot haar nieuwe architectenwoning. Daarbij kiest ze bewust voor hergebruik van materialen. Wanneer ze toch nieuwe materialen nodig heeft, dan gaat ze voor (bio-)ecologische materialen.
Haar doel is het realiseren van een gezond binnenklimaat in een warme, karaktervolle en milieuvriendelijke woning.
Katrien: 'Vanaf het eerste moment dat wij de boerderij zagen, waren Ramon (mijn echtgenoot) en ik gecharmeerd door het karakter en de vele lagen geschiedenis die onder meer in de gevels zichtbaar zijn. Het behouden van zoveel mogelijk elementen werd dan ook meteen het grootste uitgangspunt, zo ook voor de dakwerken.'
De uitdagingen van het renoveren
Bij ingrijpende renovaties start je niet van een blank canvas. Je moet werken met het bestaande gebouw en de omgeving, wat voor talloze praktische uitdagingen zorgt.
Bij Katrien bestaat het gedeelte dat ze renoveert uit twee delen: een woning en een aanpalende schuur. Hieronder deelt ze als architecte een blik in haar uitdagende (leer-)proces.
Uitdagingen bij de dakrenovatie van de vroegere schuur
'Voor de schuur was het uitgangspunt om de bestaande spanten, kepers en gordingen zichtbaar te houden in het eindresultaat, de dakranden te cementeren (en niet te werken met een kantplank en hoekpannen) en te kiezen voor een gegolfde dakpan. Samen met Jonas van GoedGedakt onderzochten we of het mogelijk was om volgens het sarking-principe bovenop de bestaande structuur te isoleren.
Omdat daarbij het volledige dak wordt opgetild en de dakranden rondom moesten worden aangepakt, een extra bebording aan de binnenkant nodig was en de isolatie langs buiten moest worden ingeblazen, hebben we dit idee in dit project omwille van de bijkomende werken en complexiteit laten varen.
Uiteindelijk is er tussen de bestaande structuur geïsoleerd, waarbij aangetaste gordingen en kepers vervangen werden. De houten spanten blijven voor het grootste deel zichtbaar, de gordingen en kepers zitten in het isolatiepakket. Een hele zoektocht naar het meest haalbare compromis!'
Uitdagingen bij de dakrenovatie van het vroegere woonhuis
'De dakstructuur van het woonhuis verkeerde helaas in slechte staat en moest volledig worden vervangen. We kozen voor een A-spantendak, zodat er meteen vakken ontstonden waarin cellulose kon worden ingeblazen.
De grootste uitdaging bij dit deel van het dak waren de dakkapellen die, omwille van hun vorm en de bekleding in padoek, door Jonas en zijn team uiterst precies werden uitgetimmerd.'
Dakisolatie systeem: troeven van de gebruikte materialen volgens architecte & aannemers zelf
Bij het isoleren van het dak kozen Katrien en haar bouwpartners ervoor om de bouwschil te plaatsen volgens het ISOPROC systeem. Dit systeem bestaat uit iQ3 cellulose isolatie, aangevuld met Celit houtvezelplaten voor onderdaken en pro clima luchtdichtingmateriaal.
Voor ze ingaan op hun praktische inzichten bij de plaatsing, lichten de bouwpartners graag zelf even toe waarom zij juist voor deze materialen kozen.
iQ3 cellulose isolatie: perfect voor onregelmatige daken en warme zomers
‘De keuze voor cellulose isolatie was zeer bewust’, aldus Katrien, ‘cellulose isolatie vormt een volledig gevulde isolatielaag die zich naadloos aanpast aan elke vorm, waardoor er geen energieverlies optreedt door kieren of spleten. Ideaal dus voor een renovatie met een onregelmatige dakstructuur. Bovendien beschikt iQ3 cellulose isolatie over zeer goede thermische, akoestische, vormvaste en brandvertragende eigenschappen.’
Daaraan voegt ze nog het volgende toe:
‘Wat mij betreft, is één van de voornaamste eigenschappen van iQ3 cellulose isolatie de goede faseverschuiving: het houdt de zomerhitte langer buiten dan bijvoorbeeld rotswol/minerale wol. En als ik dan toch alle eigenschappen aan het opsommen ben, dan heeft deze cellulose isolatie een streepje voor op het vlak van milieuvriendelijkheid doordat het lokaal geproduceerd wordt van een restproduct van natuurlijke oorsprong, een manier is om CO2 te capteren, en makkelijk is om te verwijderen, te sorteren en te hergebruiken voor de volgende generaties die verbouwen.'
Als gespecialiseerde aannemer voor isolatie, gaat Carl Hendrickx van YDOP dan weer wat dieper in op de plaatsingssnelheid:
'Eens je met iQ3 cellulose isolatie werkt, merk je hoe makkelijk het gaat: geen gesnij, geen zakken verslepen. Je blaast de cellulose isolatie erin en klaar — ondertussen krijg je topisolatie, brandveilig én vochtregulerend.'
Celit 4D onderdak houtvezelplaten: sterk en betrouwbaar op lange termijn
Katrien Waekens stelt:
‘Als je kiest voor IQ3 cellulose dan kies je automatisch voor een stevige onderdakplaat zoals Celit 4D om het uitbulken van de isolatie tegen de dakpannen te voorkomen. Toen Carl van YDOP de cellulose kwam inblazen, was ik blij dat er een stevige onderdakplaat lag. Je ziet dan direct waarom die keuze van onderdak belangrijk is. Bovendien levert de Celit 4D houtvezelplaat een bijkomende isolerende meerwaarde die, samen met de cellulose, meegerekend wordt voor de U-waarde van je dak.’
Vanuit zijn expertise als dakwerker, vult Jonas Arnauts van Goed Gedakt aan:
'Voor mij is Celit gewoon logisch: het houdt geluid tegen, onderbreekt koudebruggen, gaat jaren mee, werkt snel en bij het inblazen van cellulose isolatie bulken de platen niet uit. Ik heb al soepele onderdakfolies gezien na 10 à 20 jaar en het valt mij op dat daar gaten inzitten. Die onderdakfolies gaan dus minder lang mee dan de dakpannen. Daar begin ik niet aan.'
pro clima luchtdichting maakt het plaatje af
‘Het handige aan ISOPROC is dat zij een volledig pakket kwaliteitsvolle producten aanbieden, waaronder het intelligente vochtgestuurde dampscherm INTELLO PLUS van pro clima,’ duidt Katrien haar keuze voor pro clima luchtdichtingsmateriaal. ‘Dit dampscherm heeft trouwens een wapening, wat noodzakelijk is voor het inblazen van cellulose onder hoge druk. De extra stevigheid van dat gewapende dampscherm maakt het plaatsen ervan ook een stuk aangenamer, omdat het materiaal beter bestand is tegen beschadiging tijdens het plaatsen.’
‘Het uitgebreide pro clima assortiment van tapes, patches voor kabels en buizen, siliconen etc. zorgt er bovendien voor dat je voor elk type aansluiting een passende oplossing voorhanden hebt.’
Een laatste raad voor collega-architecten
Als laatste tip voor haar collega’s raad Katrien het volgende aan:
‘Ook als architect laat je je best omringen door onder andere op zoek te gaan naar goede aannemers. Samen met hen zoek je naar het beste resultaat voor het project. Aarzel niet om kennis te bundelen, ik ben ervan overtuigd dat enkel op deze manier een project kan slagen.’
Meer weten?
-
Volg de verbouwing stap per stap: zie https://www.instagram.com/verbouwing_hoeve
- Meer informatie over het volledige materiaalgebruik: zie https://www.ecobouwers.be/woningen/renovatie-van-oude-boerderij
Andere referenties
-
NieuwbouwPrefabHoutbouwer ZET Wonen kiest voor tiny houses voor isolatieproducten van ISOPROC
Lees meerZET Wonen uit Hoogstraten, gespecialiseerd in bouwen met hout, biedt sinds een jaar enkele standaardmodellen van tiny houses aan. De houtbouwer ontwikkelde die…
-
RenovatieEco-vriendelijk bouwen in pittoresk Kemmel
Een dag op de werven van Climate ControlLees meerIn het hart van het landelijke Kemmel staan enkele van de meest inspirerende duurzame bouwprojecten. Met deze projecten laat Climate Control zien hoe…
-
NieuwbouwRenovatieCelit 4D: levensduur in praktijk bewezen
Bekijk het resultaat nadat we het dak openhaalden.Lees meerOnze Celit onderdaken zijn ontworpen om 50 à 60 jaren mee te gaan. Ook tussentijds volgen we dat regelmatig op zoals bij dit project. Na 20 jaar onthulden we…
-
RenovatieEcologische renovatie van ééngezinswoning in Brussel
Duurzaam verbouwen met ecologische isolatie iQ3 celluloseLees meerLogiK en Trio Architecture werkten samen aan de ecologische en energiezuinige renovatie van een eengezinswoning uit 1957 in Brussel. Dit project omvatte niet…
-
WerfcontroleRenovatieAntwerp Tower: BlowerDoortest in de iconische toren
VIDEO: Efficiënte en nauwkeurige luchtdichtheidstest van 16 verdiepingen tegelijk, uitgevoerd binnen één dagLees meerDe Antwerp Tower, een icoon in de skyline van Antwerpen, onderging een grote renovatie van 2017 tot 2019. Het project transformeerde het oorspronkelijke gebouw…
-
RenovatieiQ3 beschermt dak van eengezinswoning bij brand
Ook de brandweer is overtuigdLees meerTom en Marijke zijn de trotse eigenaars van een prachtig gerenoveerde woning uit 2019. Hun renovatieproject was meer dan alleen maar een esthetische…
-
RenovatieDansschool Dreamdance vzw beperkt geluidsoverlast dankzij iQ3
Ook de vochtproblemen zijn verleden tijdLees meer‘Een dansschool middenin een woonwijk is nooit evident. De afgelopen jaren hadden we op regelmatige basis klachten van de buren wegens geluidsoverlast’, getuigt…
-
PrefabNieuwbouwBuildUp bouwt kantoorgebouw in 12 dagen
VIDEO: De industriële toepassing van iQ3 cellulose isolatie in prefab modulesLees meerIn slechts 12 dagen heeft BuildUp 1.750 m² aan wanden, vloeren en dakpanelen geïnstalleerd, met brandwerende gevels en een duurzame afwerking. Wie denkt…
-
RenovatieHistorisch klooster herboren als moderne woonruimte in Herve
Transformatie van voormalig Saint-Joseph basisschool tot stijlvolle appartementenLees meerIn Herve, een pittoreske stad in België, heeft Waleco sprl een uniek project gerealiseerd: de transformatie van een historisch klooster in moderne…
-
WerfcontroleEnergieneutrale woningen in Oost-Vlaanderen: Thermografie met ISOPROC Testing
Lees meerTegen 2050 moeten alle woningen energieneutraal worden om te voldoen aan de Europese richtlijnen. Om dit te bereiken, heeft de provincie Oost-Vlaanderen onlangs…
-
RenovatieWerfcontroleSuccesvolle transformatie van oude schuur in vakantiehuis
Een transfomatie door ISO HazebrouckLees meerHet Heuvelland was recent getuige van een opmerkelijke transformatie. Jimmy Hazebrouck, eigenaar van ISO Hazebrouck, verbouwde er met veel passie en…
-
RenovatieIsoleren van je zoldervloer: zelfs bij een renovatie een EPC-label A
Slim investeren in de toekomst dankzij iQ3Lees meerEen goed geïsoleerd en luchtdicht huis is niet alleen een stap richting energiezuinig wonen, maar ook een slimme investering voor de toekomst. Pieter Tytgat,…
-
RenovatieRenovatie van historisch erfgoed: Het gemeentehuis van Vorst
Tijdens dit project werd er 1000 m³, oftewel 4000 zakken, iQ3 cellulose ingeblazen.Lees meerDe renovatie van het art-deco gemeentehuis van Vorst is een ambitieus project dat al zeven jaar in uitvoering is. Dit iconische gebouw, bekend om zijn…
-
WerfcontroleHistorische BlowerDoortest voor hotel JAM in Lissabon
ISOPROC Testing voert eerste luchtdichtheidstest van Portugal uitLees meerIn nauwe samenwerking met het gerenommeerde architectenbureau Nelson group company heeft ISOPROC Testing de allereerste grootschalige blowerdoortest, met…
-
WerfcontroleLuchtdichtheidstest bij De Groene Planeet
ISOPROC Testing in stad VilvoordeLees meerBij ISOPROC Testing zijn we trots om te melden dat we luchtdichtheidstests hebben uitgevoerd voor het project De Groene Planeet in Stad Vilvoorde. Dit…
-
NieuwbouwEsthetiek ontmoet Innovatie: houten planken met open voeg voor een hellend dak
Hoe een unieke benadering een moderne en functionele dakoplossing biedtLees meerSoms krijg je van die vragen op een technische helpdesk waarbij je je toch in je haren krabt. De opdrachtgevende bouwheer van Horemans Houtskeletbouw wou…
-
RenovatieDiepgaande renovatie met box-in-box methode
Van oude erfgoedboerderij tot warme co-housing voor 5 gezinnenLees meerEen uitdaging, dat is het minste wat je van dit mooi en warm renovatieproject kan zeggen. Het bureau van rant architecten kreeg de opdracht om deze, in…
-
PrefabNieuwbouwRenovatieHerbestemmingsproject: Prefab modules voor Holidays Park
Vakantiedomein in Huldenberg vervangt verouderde caravans door moderne, duurzame prefab woningen.Lees meerBij sommige projecten komt alles samen: visie, innovatie en samenwerking. Dit is het geval bij het herbestemmingsproject van Holiday Parks in Huldenberg. Dit…
-
WerfcontroleNieuwbouwLuchtdichtheidtesten van passief woningcomplex voor 300 gezinnen
Hippodroom / Steyls-Delva (Laken) - Democo / A2OLees meerHet nieuwe passief wooncomplex 'Steyls-Delva' / 'Hippodroom' verrijst in 2021 in het hart van Laken en biedt onderdak aan 300 gezinnen met lage, bescheiden en…
-
NieuwbouwSnelle plaatsing van 2160 zakken iQ3-cellulose isolatie
Een samenwerking van De Corte Kobe en De NoordboomLees meerIn 2021 hebben De Noordboom en De Corte Kobe samengewerkt aan een innovatief en duurzaam project in Mater, Oost-Vlaanderen. Dit project omvatte de bouw…
-
NieuwbouwPrefabPioniersproject circulair kantoorgebouw Kamp C
Cellulose houdt ’t Centrum warm (Westerlo)Lees meerCellulose is het belangrijkste isolatiemateriaal in de gevels van ’t Centrum. Dit is papiervlokkenisolatie, die gemaakt wordt op basis van oude, gerecycleerde…
-
RenovatieInnovatieve luchtdichtheid bij renovatie van flatgebouwen in Brussel
Renovatie van woontorens op Albert I-square, BrusselLees meerRenovatieprojecten voor bestaande woontorens zijn vaak complex, vooral als het doel is om deze gebouwen om te vormen tot (zeer) lage-energie woningen. Bij de…
-
RenovatieEnergetische renovatie van 109 wooneenheden en sociale woningen
Lees meerIn Flémalle werden 109 wooneenheden, waaronder 24 sociale woningen en 3-6 huizen, grondig energetisch gerenoveerd. Deze renovatie omvatte isolatie, ramen en…
-
RenovatieZoldervloer van Station Schaarbeek geïsoleerd met iQ3-cellulose
Lees meerEind 2014 werd een belangrijke stap gezet in de verduurzaming van het historische Station Schaarbeek in Brussel: de isolatie van de zoldervloer. Dit…